Pogorszenie sprawności seksualnej. Do jakiego lekarza się udać?

Sporadyczne pogorszenie sprawności seksualnej może pojawić się nawet u młodego i zdrowego mężczyzny. Przyczyn zaburzeń może być wiele, np. przewlekły stres, przemęczenie, seks mimo braku ochoty, spożycie zbyt dużej ilości alkoholu^1,2. W tego typu przypadkach z problemem można uporać się samemu, bez konieczności konsultacji ze specjalistą. Jeśli jednak pogorszona sprawność utrzymuje się dłużej niż 6 miesięcy, występuje podczas 75-100% stosunków lub mężczyzna odczuwa z jej powodu silny dyskomfort, to sygnał, że trzeba zgłosić się po pomoc do seksuologa³.

Co właściwie kryje się pod pojęciem sprawności seksualnej?

Sprawność seksualna jest to zdolność do odbywania satysfakcjonujących stosunków płciowych i odczuwania związanej z nimi przyjemności. Uzależniona jest od właściwej reakcji organizmu na bodźce erotyczne. U mężczyzn, prawidłowa reakcja umożliwia osiągnięcie i utrzymanie wzwodu członka w trakcie pieszczot i podczas seksu oraz odbycie zadowalającego, pełnego przyjemnych doznań stosunku płciowego^1,4.

Czynniki wpływające na zaburzenie funkcji seksualnych u mężczyzn

Na zaburzenie sprawności seksualnej wpływa wiele różnych czynników. Można je podzielić na dwie grupy, a mianowicie – związane i niezwiązane z psychiką.

Czynniki zaburzające sprawność seksualną związane z psychiką:

• Lęk różnego pochodzenia (np. lęk przed niezdolnością do odbycia stosunku, lęk przed negatywną oceną ze strony partnerki, lęk przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, lęk przed ojcostwem)^5,2;
• Zaburzenia w związku partnerskim (długotrwałe sytuacje konfliktowe)²;
• Przewlekły stres, przemęczenie, niedostateczna ilość snu^5,2;
• Niekorzystne doświadczenia i/lub urazy seksualne (np. wyśmianie przez partnerkę)^2,4;
• Nadmierna masturbacja w teraźniejszości i/lub w przeszłości;
• Nieprawidłowe przekonania i nierealne wyobrażenia dotyczące seksu (każdy mężczyzna potrafi wyzwolić erekcję, kiedy chce”, „od wielkości członka zależy jakość stosunku seksualnego”, „mężczyzna ma zawsze ochotę na seks”)^6,2;
• Skupienie uwagi głównie na sprawności technicznej podczas seksu²;
• Zbyt atrakcyjna partnerka bądź partnerka, niewzbudzająca podniecenia²;
• Niska samoocena w roli mężczyzny i kochanka²;
• Poczucie winy z powodu przekraczania norm moralnych i/lub norm religijnych²;
• Seks w miejscu, wywołującym stres i dyskomfort (np. w miejscu publicznym)^7,2,4.

Czynniki zaburzające sprawność seksualną niezwiązane z psychiką:

• Schorzenia sercowo-naczyniowe (np. nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa)^5,4;
• Cukrzyca typu 1 i 2^5,4;
• Zaburzenia hormonalne (nadczynność i niedoczynność tarczycy lub nerek, nieprawidłowe poziomy hormonów, szczególnie testosteronu i prolaktyny)^8,4;
• Schorzenia neurologiczne (np. udar mózgu)^9,1;
• Zaburzenia urologiczne (choroby gruczołu krokowego, infekcje układu moczowego)¹;
• Zaburzenia pourazowe, pooperacyjne¹;
• Zmiany anatomiczne (nieprawidłowości w budowie penisa, np. stulejka)¹;
• Efekt uboczny stosowanych leków^4,8;
• Nieodpowiednia i nieregularna dieta¹⁰;
• Brak aktywności fizycznej¹⁰;
• Nadużywanie substancji szkodliwych (alkohol, papierosy, narkotyki, dopalacze)^4,5.

Pogorszenie sprawności seksualnej. Gdzie szukać pomocy?

W przypadku pogorszenia sprawności seksualnej należy zgłosić się do specjalisty. Specjalistami w tej dziedzinie są:

• Lekarz rodzinny, który ukończył specjalistyczny kurs z zakresu seksuologii;
• Lekarz seksuolog;
• Psycholog i/lub psychoterapeuta seksuolog kliniczny.

Czasami lekarze seksuolodzy posiadają dodatkowe specjalizacje, takie jak urologia, czy ginekologia.

Do którego ze specjalistów się udać?

Jeśli problemy seksualne związane są z czynnikami psychologicznymi, to należy zgłosić się do psychologa i/lub psychoterapeuty seksuologa klinicznego. Oferuje on pomoc psychoterapeutyczną, która ma na celu uporanie się z problemami natury psychologicznej, wpływającymi na zaburzenia związane ze sferą seksualną. Doraźnie można skontaktować się z lekarzem rodzinnym, który może przepisać leki na receptę, wspomagające mechanizm erekcji. Można też sięgnąć leki zawierające sildenafil w mniejszych dawkach są dostępne bez recepty. W trosce o swoje bezpieczeństwo pamiętaj, by przed zażyciem leku wypełnić kwestionariusze określające możliwość jego stosowania w Twoim przypadku. Przed jego zakupem należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Gdy za kłopoty odpowiadają czynniki niezwiązane z psychiką, najlepiej skorzystać z pomocy lekarza seksuologa. Specjalista ten rozpatruje problemy seksuologiczne od strony medycznej i zdrowotnej. Zleca badania diagnostyczne, aby wykluczyć choroby, mogące pośrednio wpływać na sprawność seksualną. Weryfikuje także, czy leki przyjmowane na posiadające schorzenia, nie pogarszają funkcjonowania seksualnego oraz w razie potrzeby, przepisuje leki na receptę, które poprawiają mechanizm erekcji. Natomiast lekarz seksuolog ze specjalizacją urologiczną dodatkowo wykonuje badanie somatyczne, w celu sprawdzenia, czy dysfunkcje seksualne nie są związane z wadami w budowie anatomicznej^7,4. Seksuologiem może być również psycholog lub psychoterapeuta. Osoba taka skupia się na dysfunkcjach seksualnych o podłożu psychogennym. Dąży do zminimalizowania lęków obciążających męską psychikę.

Czasami trudno jest ustalić samemu podłoże pogorszenia sprawności seksualnej bądź są podejrzenia, że odpowiadają za nie zarówno czynniki psychiczne, jak i niezwiązane z psychiką.
W takich sytuacjach zaleca się udać do któregokolwiek ze specjalistów seksuologii. Po wstępnym rutynowym wywiadzie seksuolog ustala źródło zaburzeń i jeśli dotyczy ono jego obszaru pracy – stosuje właściwą metodę leczenia, jeśli jednak źródło nie leży zakresie jego pracy, zaleca skontaktowanie się z innym specjalistą w tej dziedzinie.

Jak powinna wyglądać pierwsza wizyta u seksuologa? Jakich pytań można się spodziewać podczas rutynowego wywiadu?

Pierwsza wizyta u seksuologa skupia się na zebraniu rutynowego wywiadu seksuologicznego, który zawiera pytania z zakresu:

• Danych personalnych (np. wiek, wykształcenie, miejsce pracy, warunki życiowe, stan cywilny);
• Zdrowia (np. ogólny stan zdrowia, aktualne i przebyte choroby, nałogi, przyjmowane leki);
• Dzieciństwa (np. środowisko rodzinne, relacje emocjonalne z rodzicami);
• Okresu młodzieńczego (np. edukacja seksualna, dojrzewanie biologiczne, inicjacja seksualna);
• Małżeństwa i trwałych związków (np. komunikacja, problemy w związku, jakość relacji);
• Seksualności (np. częstotliwość ochoty na seks, masturbacji, preferencje seksualne, problemy w sferze seksualnej^)2,11.

Dobrze przeprowadzony wywiad dostarcza niezbędnych informacji, umożliwiających poznanie przyczyny zaburzenia oraz zastosowanie odpowiedniej metody leczenia^1,4.

Metody leczenia zaburzeń seksualnych

Leczenie zaburzeń seksualnych rozpoczyna się od leczenia chorób somatycznych (jeśli takowe występują) i dokładnej analizy stosowanej farmakoterapii, gdyż szczególnie w grupie starszych mężczyzn, są to częste przyczyny problemów ze sprawnością seksualną. Natomiast w przypadku dysfunkcji seksualnych o podłożu psychologicznym, które w większości przypadków dotyczą młodych mężczyzn, sugerowana jest farmakologia doustna, poprawiająca mechanizm erekcji bądź podjęcie psychoterapii w celu zminimalizowania lęku i innych problemów obciążających męską psychikę^4,7.

Wskazana jest również modyfikacja stylu życia, zmierzająca do eliminacji bądź minimalizacji czynników, które pośrednio wpływają na zaburzenia seksualne oraz do poprawy ogólnego stanu zdrowia, poprzez zbilansowaną dietę, systematyczną aktywność fizyczną oraz rezygnację z substancji szkodliwych, takich jak papierosy, narkotyki, czy sterydy, a także ograniczenie spożywania alkoholu^5,10.

WSKAZÓWKI I PORADY

• Nie zwlekaj z wizytą u specjalisty! Zaburzenia seksualne powodują cierpienie i silny stres, nie należy ich lekceważyć i jak najszybciej skontaktować się ze specjalistą.
• Rozmawiaj ze swoją drugą połówką! Problemy seksualne dotyczą obojga partnerów, ukrywanie ich może pogorszyć relację partnerską.
• Pokonaj wstyd! Seksualność odgrywa istotną rolę w życiu człowieka, dlatego warto pokonać tabu i rozmawiać zarówno o problemach, jak i o potrzebach seksualnych.
• Poszerzaj swoją wiedzę! Edukacja z zakresu seksuologii (ze sprawdzonego źródła) pozwala lepiej poznać fizjologię własnego ciała.
• Dbaj o swoje zdrowie! Racjonalna dieta, odpoczynek oraz aktywność fizyczna wpływają pozytywnie na działanie organizmu, zapobiegają chorobom i poprawiają sprawność seksualną.

 

Powiązane artykuły:

Podniecenie – co to jest i co je powoduje u kobiet i mężczyzn? >>

5 rzeczy, które wpłyną na poprawę erekcji >>

Tadalafil a sildenafil – podobieństwa i różnice. Co wybrać? >>

Autor: Psycholog, seksuolog Karina Wysocka-Kosik

PIŚMIENNICTWO:

1. Lew-Starowicz M. (2018). Zaburzenia erekcji. W: M. Lew-Starowicz, Z. Lew Starowicz,
V. Skrzypulec-Plinta (red.), Seksuologia (s.260-275). Warszawa: PZWL.
2. Lew-Starowicz Z. (1991). Leczenie nerwic seksualnych. Warszawa: PZWL.
3. Błażejewska A., Stusiński, J., Nowakowski, A., Lew-Starowicz, Z. (2014). Klasyfikacja DSM-5 dla seksuologa. Przegląd Seksuologiczny, 38, 3-15.
4. Lew-Starowicz Z. (1997). Leczenie zaburzeń seksualnych. Warszawa: PZWL.
5. Dadej R. (2008). Etiologia i leczenie zaburzeń wzwodu prącia. Geriatria, 2, 182-193.
6. Depko A. (2018). Psychologia i fizjologia reaktywności seksualnej mężczyzny. W: M. Lew-Starowicz, Z. Lew Starowicz, V. Skrzypulec-Plinta (red.), Seksuologia (85-101). Warszawa: PZWL.
7. Kratochvil S. (2002). Leczenie zaburzeń seksualnych. Warszawa: Wydawnictwo ISKRY.
8. Jardin A, Wagner G., Khoury S., Giuliano F., Padma-Nathan H., Rosen R. (2000). Erectile Dysfunction. Plymouth, UK: Health Publications Ltd.
9. Carson C., Kirby R., Goldstein I. (1999). Textbook of Erectile Dysfunction. Oxford UK: Isis Medical Media Ltd.
10. Lewitt-Dzielak A. (2014). Wpływ sposobu odżywiania się i aktywności fizycznej na potencję
i seksualność. Przegląd Seksuologiczny, 39, 9-16.
11. Lew-Starowicz Z. (2018). Wywiad seksuologiczny. W: M. Lew-Starowicz, Z. Lew Starowicz,
V. Skrzypulec-Plinta (red.), Seksuologia (s.209-214). Warszawa: PZWL.
12. Gomuła A. (2006). Wpływ hormonów płciowych i neurotransmiterów na funkcje i zachowania seksualne. Seksuologia Polska, 4 (1), 21-33.
13. Imieliński K. (1973). Zaburzenia psychoseksualne. Warszawa: PZWL.

 

MAXGO/036/02-2019